Nếu như hiện tại bạn đang là ở trong độ tuổi 8x, 9x thì bạn hẳn sẽ khá bất ngờ với tình trạng về sách giáo khoa của thời đại công nghệ số từ những năm 2018 đến nay. Tạm bỏ qua những vấn đề về chính sách từ Bộ Giáo Dục khi có sự chỉnh sửa nội dung, nâng cấp lộ trình kiến thức của các cấp học từ tiểu học đến phổ thông, thì ở đây chúng ta chỉ bàn về những câu chuyện bên và thử chia sẻ nhận định khách quan, ý kiến chủ quan của bạn tại đây nhé
Thế hệ ngày xưa và “chấp niệm" về sự kế thừa của sách giáo khoa
Tình trạng thực tế
Theo đó, cách đây khoảng gần 20 năm về trước, tại các gia đình có khoảng 3-4 người con, hoặc trong thì một bộ sách giáo khoa sẽ thường mua một bộ mới cho lớp lớn, sau đó sẽ truyền lại cả bộ sách cho lớp sau. Gần như trong mấy năm, bộ sách giáo khoa được phát huy hết công sức khi truyền qua nhiều thế hệ. Có thể nói vui rằng hạn sử dụng của bộ sách có thể là từ 5-7 năm là chuyện hết sức bình thường. Nếu giữ gìn gìn sách cẩn thận thì khi truyền lại cho đời sau sẽ vẫn còn mới đẹp và đảm bảo không bị hư hỏng tài liệu về hình chữ trong sách.
Ý nghĩa tâm linh
Bên cạnh việc giúp tiết kiệm chi phí cho phụ huynh khi không cần phải chi tiêu cho khoản sắm sửa sách giáo khoa cho con em mỗi năm thì sách được truyền lại còn mang ý nghĩa tâm linh cho việc học và thi cử được thuận lợi nếu anh/chị đi trước có tinh thần học tập tốt.
Chính sách thay đổi sách giáo khoa ở thời đại công nghệ số
Tạo nên nhiều ý kiến trái chiều
Bàn đến việc thay đổi sách liên tục và các trường học các cấp ngày nay thì thế hệ 8x, 9x chắc sẽ mắt chữ A mồm chữ O khi mà nhìn con số nghìn tỷ được thống kê cho số tiền chi cho việc đầu tư mua sách cho con em mỗi đầu năm học mới. Ở thời điểm năm học mới năm 2024, nhiều ý kiến từ các cử tri thay lời hàng ngàn phụ huynh khắp cả nước được nêu ra và bàn luận rất nhiều. Điều này đã thu hút sự chú ý của rất nhiều phụ huynh riêng và cộng đồng mạng nói chung. Việc các nhà trường yêu cầu học sinh mua lại cả bộ sách khi nội dung chỉ có sự thay đổi không đáng kể tại phần bài tập đi kèm với sách.
Bàn về khía cạnh khách quan
Việc thay đổi sách giáo khoa liên tục, dù mang lại một số lợi ích nhất định, cũng gặp phải những ý kiến trái chiều từ phía phụ huynh và dư luận. Một số người cho rằng việc cập nhật sách giáo khoa giúp nâng cao chất lượng giáo dục, đảm bảo kiến thức được truyền tải phù hợp với xu hướng và yêu cầu của xã hội hiện đại. Những thay đổi này thường được lý giải bởi sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, khoa học, và yêu cầu về kỹ năng mới cho học sinh. Việc bổ sung các bài học mới, cải tiến các phương pháp dạy học, hay cập nhật thông tin về các phát hiện khoa học là những lý do thường được đưa ra để biện minh cho việc này
.
Tuy nhiên, khi nhìn vào thực tế, nhiều phụ huynh bày tỏ sự bất mãn bởi vì họ cảm thấy rằng các thay đổi này không thực sự đáng kể, trong khi chi phí phải bỏ ra để mua sách mới là quá lớn. Phần lớn những thay đổi chỉ nằm ở các bài tập được bổ sung, hoặc cách trình bày khác nhau, nhưng nội dung kiến thức cơ bản không có sự thay đổi rõ rệt. Điều này dẫn đến sự lãng phí khi nhiều gia đình buộc phải chi một khoản tiền không nhỏ để mua bộ sách mới hoàn toàn mỗi năm, trong khi bộ sách cũ vẫn còn có thể sử dụng được. Đối với những gia đình có thu nhập thấp, gánh nặng tài chính này càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Một vấn đề khác bên lề
Nhiều khía cạnh nhỏ cũng được nhiều phụ huynh và giáo viên đặt ra là tính ổn định của chương trình giảng dạy. Việc liên tục thay đổi sách không chỉ gây khó khăn cho phụ huynh mà còn cho cả giáo viên trong việc chuẩn bị bài giảng, khi mà họ phải thích nghi và điều chỉnh cách dạy theo những quyển sách mới. Điều này cũng làm giảm đi tính đồng nhất trong việc giảng dạy giữa các trường học khác nhau, gây nên sự chênh lệch trong chất lượng giáo dục giữa các khu vực.
Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng việc liên tục thay đổi sách có thể là động thái từ các nhà xuất bản nhằm thúc đẩy doanh thu, hơn là vì nhu cầu thực sự của học sinh và giáo dục. Điều này làm dấy lên những lo ngại về lợi ích của các bên liên quan trong quá trình xuất bản và phân phối sách giáo khoa, đặc biệt là khi chi phí cho sách giáo khoa chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong tổng chi tiêu giáo dục của nhiều gia đình.
Tạm kết
Nhìn chung, vấn đề này vẫn còn là một bài toán nan giải, đòi hỏi sự xem xét kỹ lưỡng từ phía cơ quan quản lý giáo dục và sự tham gia của phụ huynh, giáo viên để đảm bảo việc thay đổi sách giáo khoa thực sự mang lại hiệu quả và không trở thành gánh nặng tài chính cho gia đình.